Je vraagt het je waarschijnlijk ook weleens af: ‘Klopt het wel, wat ik hier lees?’ Op het internet kan fake news zo makkelijk voet aan de grond krijgen. Maar hoe onderscheid je feiten van sensationele fictie?
Je vraagt het je waarschijnlijk ook weleens af: ‘Klopt het wel, wat ik hier lees?’ Op het internet kan fake news zo makkelijk voet aan de grond krijgen. Maar hoe onderscheid je feiten van sensationele fictie?
Is het echt?
Op sociale media en online fora doen heel wat nieuwsberichten de ronde – het ene al waanzinniger dan het andere. Hoe straffer het verhaal, hoe sneller het zich als een lopend vuurtje op het internet verspreidt. Maar mag je zulke berichten wel geloven? Wat is waarheid, en wat fake news? Factcheck.Vlaanderen wil daarbij helpen.
Corona-kwakkels
Met als uitgangspunt ‘Het staat op het net, maar klopt het wel?’ zoeken de factcheckers van het platform uit hoeveel waarheid er zit in populaire polariserende beelden en berichten.
Het afgelopen jaar heeft Factcheck.Vlaanderen vooral een vette kluif gehad aan corona-kwakkels. Onlangs deed op Twitter bijvoorbeeld een foto de ronde van een zwangere arts die zogezegd een miskraam kreeg nadat ze het vaccin toegediend had gekregen. Fake news, zo bewijst de factcheck: het gaat om een andere vrouw.
Op het nieuws
Ook in de reguliere media, in kranten en op televisie, loopt het weleens fout. Zo beweerde een arts in De Zevende Dag dat de sterftecijfers in Israël nog nooit zo hoog hebben gelegen als sinds de massale vaccinatiecampagne daar.
Maar die insinuatie blijkt onterecht. Bovendien is de dokter die dat zei géén vaccinologe, en is ze al eerder betrapt op foutieve uitspraken over mondmaskers.
Fake news-radar
Factcheck.Vlaanderen ging in april 2019 van start. De redactie bestaat uit journalisten en studenten journalistiek. Zij worden begeleid door twee ervaren journalisten van Belga en VRT NWS.
Hoe beslissen ze welke berichten ze onder de loep nemen?
Die selectie verloopt deels op een bijzondere, innovatieve manier: met artificiële intelligentie.
Een computertechniek analyseert populaire teksten en beelden, en ‘oogst’ wat er bedenkelijk uitziet. Daarna is het aan de journalisten om er met de fijne kam door te gaan en fake news te weerleggen.
Eindeloze stroom
Dat is een eindeloze opdracht. Ze hebben uiteraard de handen vol met corona: maar liefst 181 factchecks hebben ze daar tot dusver over gemaakt. Maar ook andere thema’s ontsnappen niet aan de fake news-radar.
Politiek, klimaat, gezondheid, onderwijs, voeding, technologie, … De hoeveelheid misinformatie en desinformatie die online circuleert lijkt wel eindeloos. Vervelen zullen ze zich dus niet snel doen.
Doe mee
Het is niet makkelijk om te weten wat je kunt geloven in de online wereld. Goed dus dat er met Factcheck.Vlaanderen nu een onafhankelijk initiatief is dat feiten van fictie onderscheidt.
Je vindt alle factchecks op hun website en Facebook-pagina.
Sinds februari kan je je ook registreren op de Factcheck.Vlaanderen-nieuwsbrief. Om de twee weken ontvang je dan de nieuwste factchecks in je mailbox.
En heb je zelf je twijfels of een online bericht fake news is?
Dan kun je dat signaleren aan de redactie, en zij zoeken het voor je uit.
